De komst van elektrische auto’s, kinderen die straks het huis verlaten, waardoor het gezin kleiner wordt … Hoeveel energie je vandaag verbruikt, stemt niet noodzakelijk overeen met wat je morgen nodig hebt. Hoe maak je een PV-installatie futureproof, zodat die ook het toekomstige energieverbruik maximaal helpt afdekken?
“Vroeger was de belangrijkste vraag: hoeveel zonnepanelen kan ik leggen en hoeveel brengen ze mij als klant op, via groenestroomcertificaten en de terugdraaiende teller?”, blikt Sven Boydens, specialist ter zake bij CEBEO, terug.
Vandaag moet je de PV-installatie vooral zien als een oplossing om de energiefactuur onder controle te houden, waarbij je zo veel mogelijk zelf opgewekte energie verbruikt en zo weinig mogelijk stroom op het net steekt (verhoogde zelfconsumptie ). Zowel vandaag als morgen, als het energieverbruik verandert. Met welke futureproof installatie kan je dat als installateur waarmaken?
Juiste dimensionering en richting
An Geysenbergh, application engineer en trainer bij SMA, wereldwijd toonaangevende specialist in fotovoltaïsche installatietechniek: “Een zonnestroominstallatie moet afgestemd zijn op de noden van vandaag, maar ook uit te breiden vallen naargelang het budget en de energiebehoeften veranderen.”
“Zonnepanelen vormen dan nog altijd de basis”, vervolgt Sven Boydens. “Toen we nog met analoge tellers werkten, was het simpel: je dekte met de PV-installatie het volledige jaarverbruik af. Heeft je klant vandaag een digitale teller, waarmee die stroom gemiddeld tegen slechts 0,04 euro per kWh op het net injecteert? Dan moet je het als installateur anders aanpakken.”
Dé meest aangewezen optie vandaag is de PV-installatie onderdimensioneren, ten opzichte van het totale jaarverbruik. “In de zomer produceren de zonnepanelen te veel energie. Dus is de meest economische dimensionering die waarbij de installatie 50 tot 70% van het jaarverbruik afdekt. Ook de grafiek hieronder toont dat perfect aan. Op die manier kan je de PV-installatie sneller terugverdienen, omdat het minder kost om ze te plaatsen. Tegelijk zet je zo niet te veel energie op het net tegen de lage prijs per kWh. In de winter leveren de panelen dan te weinig energie op, maar dat is sowieso het geval in België.”
Je dimensioneert een PV-installatie het meest economisch, als ze 50 tot 70% van het jaarverbruik afdekt. Bron: Universiteit Gent Campus Kortrijk en Howest Energiemanagement.
Daarnaast kan je zonnestroominstallaties ook overdimensioneren, ten opzichte van het totale energieverbruik per jaar. Maar dat doe je enkel als je klant vooral zo veel mogelijk energie wil produceren.
Verder is het een goed idee, om de zonnepanelen in een oost-westopstelling te plaatsen. “Zo verkrijg je een gespreid opbrengstprofiel doorheen de dag, zonder een hoge piek rond de middag”, gaat Sven Boydens verder. “Daarop kan je dan makkelijker het verbruiksprofiel van je klant afstemmen. Je moet wel meer panelen plaatsen voor dezelfde opbrengst.”
Verbruiksprofiel monitoren
Eventueel kan je al bij de eerste plaatsing van de PV-installatie anticiperen op grote toekomstige veranderingen in het energieverbruik. Een jong koppel zal misschien kinderen krijgen en meer verbruiken. Maar uiteindelijk zal je de PV-installatie toch vooral op het huidige verbruiksprofiel baseren.
Om de PV-installatie later aan veranderd energieverbruik te kunnen aanpassen, moet je het verbruik opvolgen. Dat is mogelijk met de Sunny Home Manager 2.0 van SMA. An Geysenbergh: “Ons systeem meet hoeveel energie de klant op elk moment van het net haalt of op het net steekt. Op basis daarvan stelt het een profiel op van het verbruik op jaarbasis. Dat kan de installateur gebruiken om veranderingen in het energieverbruik aan te tonen en op te vangen.”
Maximaal eigen energie inzetten
Ook kan de Sunny Home Manager 2.0 elektrische toestellen in een huishouding slim aansturen, zodat je klant maximaal zelf opgewekte zonne-energie verbruikt en die zo weinig mogelijk naar het net stuurt.
“Het systeem weet hoeveel energie het huishouden minimaal verbruikt, bijvoorbeeld om te koken, en hoeveel stroom de andere toestellen in huis nodig hebben, in welke prioriteit”, licht An Geysenbergh toe. “Tegelijkertijd weet het hoeveel zonne-energie de panelen de komende 48 uur zullen opleveren, op basis van data over het weer. Het kan dus de opgewekte energie optimaal inzetten, volgens de prioriteiten én de beschikbaarheid van de stroom.”
Energie bufferen in een batterij... of water
Blijft er ondanks de slimme toewijzing door de Sunny Home Manager nog zonne-energie over? Die kan je opslaan in een thuisbatterij. Vooral mensen die een digitale meter hebben en energie dus goedkoop terug op het net zetten, hebben daar baat bij. De Vlaamse overheid stimuleert de aankoop van thuisbatterijen ook met een premie.
“Je kiest de batterij op basis van het verbruik en de productie van vandaag”, aldus Sven Boydens. “Een thuisbatterij van 1,2 à 1,25 kWh per 1000 kWh is standaard. Maar je bepaalt de capaciteit van de batterij het best met Sunny Design, software van SMA. Daarmee werk je zeer precies een volledige PV-installatie op maat uit, met een berekening van de jaaropbrengst en inclusief een correct gedimensioneerde thuisbatterij.”
Ook de thuisbatterij valt aan te passen, dankzij de modulaire opbouw ervan, als het verbruiksprofiel van je klant verandert. “Voor het gemiddelde Belgische gezin volstaat een batterij van 5 kWh. Maar die valt makkelijk uit te breiden tot 7-10 kWh. Zo kunnen we de overgrote meerderheid van de huishoudens in ons land van de benodigde thuisbatterij voorzien.”
Met de batterij wil je vooral het basisverbruik tijdens de avond en de nacht in de woning opvangen. “De batterij ontlaadt immers vooral ’s avonds en ’s nachts. Met een batterij van 5 kW laad je geen hybride of elektrische wagen op. Dat doe je zo veel mogelijk overdag met de PV-installatie, eventueel slim aangestuurd via de Sunny Home Manager.”
En is er nog zonne-energie over? Dan kan je die eventueel bufferen in warm water voor het sanitair, de vloerverwarming … Dat lukt bijvoorbeeld met een aangestuurde oplossing van my-PV. Je kan deze al met heel veel verwarmingsinstallaties combineren, mits eventuele kleine aanpassingen of toevoeging van een buffervat.
Mission accomplished
Stelde je de juiste mix samen, met correct gedimensioneerde zonnepanelen, waarbij je de energie slim aanstuurt en de resterende stroom buffert in de juiste batterij en eventueel water? Dan bereik je je doel: een oplossing waarmee je tot 80% zelf opgewekte energie verbruikt, klaar voor vandaag en aanpasbaar voor morgen.
