Een grondige voorbereiding is de sleutel tot succesvolle zonne-energieprojecten in de tertiaire markt
Zelfbedruipendheid op het vlak van energievoorziening is een terechte prioriteit bij de uitbating van tertiaire gebouwen. Het is dus niet meer dan logisch dat dit marktsegment stilaan volop de plaatsing van zonnepanelen overweegt, zeker nu de overheid op dat vlak ook druk oplegt (zie kaderstuk). Aangezien dergelijke installaties nog iets meer expertise of specialisatie vergen dan residentiële realisaties, is een nauwkeurige voorbereiding essentieel. Gelukkig kan de vakman tijdens het integrale traject op specifieke ondersteuning van Cebeo rekenen. William Guillaume, Green & Smart Specialist vanuit de vestiging in Hasselt, geeft tekst en uitleg bij de diverse fases van zo’n project.
1. Inleidende gesprekken tussen eindklant en installateur
Ik zal het tijdens deze toelichting nog vaker benadrukken: een goede communicatie is absoluut essentieel tijdens deze projecten. Dat begint met dieptegesprekken met de eindklant, zodat je als installateur vrij gedetailleerd weet waarom hij in zonnepanelen wil investeren. Wat wil hij ermee bereiken? Is het de bedoeling om zoveel mogelijk de eigen energiebehoefte af te dekken, of wil hij graag ook nog een deel van de ‘groene’ opbrengst in een batterij opslaan, voor later gebruik?”
“De activiteiten die onder het dak gebeuren, spelen eveneens een grote rol. Bij een school, die vooral een grote stroombehoefte heeft gedurende de tijdspanne waarop leerkrachten en leerlingen aanwezig zijn (van 8 uur tot 16 of 17 uur), ga je de zonnepanelen niet oost-westgericht leggen, want daarbij zou je te veel potentiële opbrengst verliezen. De energienood bij een onderwijsinstelling is helemaal anders dan die van bijvoorbeeld een fruitkweker, die vooral ’s morgens en ’s avonds pieken kent omdat de boomgaard op die momenten besproeiing vereist. Sowieso zou het de belangrijkste doelstelling van de tertiaire eindklant moeten zijn om de zelfopgewekte energie zoveel mogelijk zelf te verbruiken.”
2. Informatie- en offertevraag aan Cebeo
“Hoe meer input de installateur van de eindklant heeft verkregen, des te beter hij onze diensten kan informeren. Alle beschikbare documentatie is voor ons nuttig om, in overleg met de installateur, de juiste materialen te kiezen, de oriëntering van de zonnepanelen te bepalen en voor een zo nauwkeurig mogelijke dimensionering te kunnen gaan. Daarbij is het een grote hulp als de eindklant beschikt over een energiemonitoringsysteem, dat de grote verbruikers en de karakteristieken van de energieconsumptie zo goed mogelijk in kaart brengt. Andere cruciale informatie gaat onder meer over de hoogte van het gebouw, de windzone, de dakbedekking (PVC, EPDM, kiezel …), enzovoort. In functie van de maximaal voorgeschreven dakbelasting (bijvoorbeeld niet meer dan 15 à 20 kg per vierkante meter), streven we ook naar een zo goed mogelijke spreiding.”
"Voor wie de ambitie koestert om tertiaire projecten te verwezenlijken, is opleiding een heel nuttige investering.”
William Guillaume - Green & Smart Specialist bij Cebeo
“Aan de hand van al die informatie kunnen wij voor de installateur een duidelijke offerte maken, met heldere informatie over het type van de zonnepanelen, het benodigde aantal, de omvormers, de montagematerialen en eventueel ook de batterij. Momenteel is de vraag naar batterijen niet zo groot, ook omdat het wegvallen van subsidies (in de residentiële markt) nefaste gevolgen heeft voor wie hierin wil investeren. In de toekomst verwacht ik weer een grotere interesse in batterijen, bijvoorbeeld mocht de overheid/netbeheerder op termijn een belasting heffen op het injecteren van opgewekte groene energie. Al wil ik hen hierbij niet op ideeën brengen (lacht).”
Twee gouden tips
1. Investeer in opleiding
“We horen regelmatig dat installateurs amper of geen tijd hebben om opleidingen te volgen. Zeker voor wie geen ervaring heeft bij de plaatsing van zonnepanelen, is dat uiteraard wél essentieel. Cebeo biedt een basisopleiding PV aan voor wie begint in de residentiële markt. Daarnaast bundelen we regelmatig de krachten met leveranciers om vormingssessies voor gevorderden te organiseren. Zeker wie de ambitie koestert om (grotere) tertiaire projecten te verwezenlijken, beschouwt opleiding beter als een beperkte investering die zich in een mum van tijd terugbetaalt.”
2. Wacht niet tot 2025, informeer de markt nu al
“Eigenaars, erfpachters en opstalhouders van gebouwen die op jaarbasis meer dan 1 gigawattuur elektriciteit van het net afnemen, zijn verplicht om tegen 30 juni 2025 zonnepanelen te laten installeren. Op dat moment moet de basisinstallatie, of minstens de helft van de volledige installatie, operationeel zijn (stap 1). Bij overheidsgebouwen ligt de limiet op 250 megawattuur per jaar. Vijf jaar later (1 januari 2030) moet minstens 75% van de integrale installatie werken (stap 2), om op Nieuwjaarsdag 2035 volledig operationeel te zijn (stap 3). Deze termijnen gelden als de afnamedrempel al in 2021 is overschreden. Is het ‘jaar van overschrijding’ later, dan schuift de deadline voor stap 1 ook evenredig op: 1 januari 2026, ’27, ’28 en ’29 voor respectievelijk 2022, ’23, ’24 en ’25.” (Bron: Vlaamse overheid).
Het is dus zeker nuttig om samen met de eindklant nu al na te denken over de stapsgewijze verdere verplichting.
3. Bepaling van de oriëntering van de installatie
“De oriëntering hangt, zoals eerder al meegegeven, nauw samen met de activiteiten binnen (en eventueel buiten) het gebouw. Je kan de panelen vooral zuidgericht plaatsen, voor een oost-west-oriëntering gaan, of – als het vast dak er zich toe leent – ook voor een ‘zonnebloemconstructie’ gaan. Bij die constructie leg je de panelen in de drie windrichtingen, zodat je op elk moment van de dag een goede opbrengst hebt. Op deze manier vermijd je de injectiepiek op de middag en verhoog je automatisch je eigen verbruik.”
“De oriëntering van de zonnepanelen hangt nauw samen met de aard van de activiteiten binnen het gebouw.”
4. Communicatie over timing
“De grootste uitdaging voor installateurs bij de plaatsing van zonnepanelen voor de tertiaire markt? Tegenwoordig is dat ongetwijfeld – en helaas – duidelijke informatie over de timing van het project. De leveringen van zonnepanelen lukken, maar voor grote omvormers en montagesystemen is het belangrijk om tijdig een bestelling door te geven. Het is verstandig om ook daarover heel transparante communicatie naar de eindklant te verzorgen. Goede afspraken maken goede vrienden.”
5. Installatie en opstart
“Als de installateur dat wenst, kunnen wij in de voorbereidende fase al een locatiebezoek doen, om het (bestaande) gebouw grondig te bekijken en mogelijkheden voor de plaatsing van de PV-installatie al zo goed mogelijk af te toetsen. Als alle voorbereidende werken achter de rug zijn en het is tijd voor de installatie zelf, kunnen we ook bij de opstart aanwezig zijn. Zeker als de installateur nog geen erg brede ervaring in de installaties van hernieuwbare energie heeft opgebouwd, kan dat wel nuttig zijn.”
De Green & Smart-specialisten van Cebeo zijn aanwezig in Oost- en West-Vlaanderen, Antwerpen, Limburg, Brabant en Wallonië.
Groene slimmeriken
Tot slot licht William graag nog kort twee projecten toe waar Cebeo aan meewerkte.
• “Een eindklant met verschillende winkels wou al die shops voorzien van groene energie, maar een studie leerde dat alleen het dak van de grootste vestiging zich leende voor de plaatsing van zonnepanelen. Gelukkig konden we daar voldoende zonnepanelen leggen om de stroombehoefte van de volledige winkelgroep mee af te dekken. De eigenaar produceert dus alle groene stroom centraal en verkoopt die vervolgens – via het systeem van energiedelen – door aan al zijn filialen.”
• “Recent werden we betrokken bij een aanzienlijk tertiair project in Steenokkerzeel. Het gaat om een installatie van 830 panelen (samen goed voor ongeveer 340.000 wattpiek), 5 omvormers en montagemateriaal. De installateur, die al goed vertrouwd is met dergelijke realisaties, had in AutoCAD al heel wat voorbereidend werk gedaan, dat door onze dienst vervolgens nog is verfijnd. Samen konden we het project, waarvan de plaatsing half juni 2023 gebeurde, tot een goed einde brengen.”
