Cebeo biedt totaaloplossing voor zelfconsumptie
Om de klimaatdoelstellingen te halen, is er nood aan een energietransitie: het overschakelen van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie. “Cebeo kan hiervoor een totaaloplossing aanbieden voor het opwekken, meten, opslaan en sturen van deze energie”, klinkt het.
Dubbelinterview – specialisten Sven Boydens en Jeroen De Praetere
In een dubbelgesprek getuigen twee Cebeo specialisten hoe zij de evoluerende markt ervaren. Wat blijkt? Er bestaan heel wat misverstanden omtrent laadoplossingen en batterijopslag. Niet onlogisch ook op deze vrij nieuwe technieken. Sven en Jeroen nemen de technieken onder de loep, en geven je graag enkele van hun beste tips mee.
Cebeo calculatoren: een stap dichter bij groene energie
Op onze website bieden we tal van tools aan die de installateur helpen bij zijn project. Sommige van die tools kunnen ook nuttig zijn voor de eindklant. In het kader van zelfconsumptie zijn de PV-calculator en warmtepompcalculator zeker handige instrumenten.
Cebeo biedt totaaloplossing voor zelfconsumptie
Tegen 2030 moet België zijn CO2-uitstoot met 35 procent reduceren. Broeikasgassen zijn verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde. De meeste ervan komen in de atmosfeer terecht door verbranding van fossiele brandstoffen: aardgas, steenkool en aardolie. Om de komende klimaatdoelstellingen te halen (die van 2020 halen we niet), is er nood aan een energietransitie: het overschakelen van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie. “Cebeo kan hiervoor een totaaloplossing aanbieden voor het opwekken, meten, opslaan en sturen van deze energie”, weet Hilde Vandenberghe, Product Manager Teamleader Renewables bij Cebeo.
Als we ons focussen op gebouwen en transport, zien we dat in België 19% van de CO2-uitstoot te wijten is aan verwarming van residentiële en tertiaire gebouwen. Tegenover 22% te wijten aan transport.
Woningen
“Wie in België bouwt of verbouwt, is gebonden aan de energieprestatieregelgeving ‘EPB’, of EnergiePrestatie en Binnenklimaat. Hiermee wordt bedoeld: de gebouwschil, installaties en de ventilatie. Op twee van deze 3 domeinen is Cebeo actief: de installaties en ventilatie.”
“De specialisten ‘hernieuwbare energie’ van Cebeo ondersteunen de installateur bij het toepassen van deze technieken. Zowel voor PV, sturing, meten als ventilatiesystemen kan de specialist ter plaatse komen. Samen met de installateur wordt naar een totaaloplossing gezocht, die de installateur kan aanbieden aan zijn eindklant. Telkens rekening houdend met de wetgeving en mogelijke subsidies.”
“Naast persoonlijk advies biedt Cebeo ook doorgedreven trainingen aan in het ‘Campus aanbod’. Dit Campus programma wordt opgesteld samen met onze specialisten. Zij geven zelf ook bepaalde opleidingen en dit altijd in samenspraak met de partner leveranciers.”
Installaties
Er zijn diverse manieren om door middel van weloverwogen keuze aan elektrische of thermische installaties de EPB-norm te halen:
• Door minimum 15kWh aan hernieuwbare energie te produceren per m² vloeroppervlakte Via PV, zonneboiler, warmtepomp(boiler)
• De volledige energievraag voor ruimteverwarming te dekken door een warmtepomp
• Een zonneboiler te plaatsen met een paneeloppervlakte van minstens 2,5% van de bruto vloeroppervlakte
• Te participeren in een andere energie investering voor minstens €20 of 15kWh per eigen m² vloeroppervlakte
In een woning kunnen we dus duurzame energie opwekken, hetzij elektrische energie (PV), of thermische energie via een warmtepomp, warmtepompboiler of zonneboiler.
PV, een markt boordevol opportuniteiten
De Belgische PV-markt heeft, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Nederlandse markt, een woelige geschiedenis doorgemaakt. Maar na de crash in 2013, is de markt aan een revival bezig.
- De investeringskost: de prijs van een paneel bedraagt vandaag 1/3 van de prijs in 2010
- Het rendement: de opbrengst van een paneel in 2020 is 1.5x de opbrengst van een paneel in 2010
- Zelfs zonder ondersteuning en terugdraaiende teller blijft PV een bijzonder interessante investering
Verdeling steunmaatregelen
Vandaag zijn zo’n 80% van de PV-installaties residentiële toepassingen. “Ondanks dit alles is er nog een enorm potentieel aan beschikbare daken. Hoeveel? In Vlaanderen wordt slechts 4,4% van de totale PV-capaciteit benut. Hoeft het gezegd welke opportuniteiten hier liggen voor de elektro installateur?”, aldus Hilde Vandenberghe.
1 op 50 heeft een warmtepomp(boiler)
Naast de zon zijn ook lucht, aarde en water sterke energiebronnen. “Warmtepompen die hun energie uit de grond halen (= geothermisch) hebben het voordeel van een constante aanlevertemperatuur. Lucht als energiebron is daarentegen variabeler. Welk systeem men ook kiest, net als voor PV verwachten we dat de warmtepomp in de komende jaren een belangrijke, zo niet noodzakelijke voorwaarde wordt om aan de strengere EPB-normen te voldoen. Bovendien krijgen nieuwbouwverkavelingen vanaf 2021 geen gasaansluiting meer. Een bewustwording dringt zich op, zeker als je weet dat in 2019 amper 2% van de Vlamingen over een warmtepomp of warmtepompboiler beschikt.”
Meten = weten
En dan is er natuurlijk nog de digitale meter. In eerste fase voor ‘prosumenten’, of houders van een PV-installatie, voor nieuwbouw en nieuwe installaties. De digitale meter is een logische invoering in een gedigitaliseerde maatschappij.
De voordelen?
- Meten van energiestromen en de kwaliteit ervan
- Uitlezen van op afstand mogelijk
- Lokaal meten mogelijk via poorten (P1 en S1).
Dit maakt sturing mogelijk - Verfijning van het dienstaanbod
“Uiteraard heeft de intrede van de digitale meter gevolgen op de elektrische installaties. En zoals soms verkeerdelijk gedacht, blijft de impact niet beperkt tot PV-houders, wiens opdracht wordt om hun zelfconsumptie te verhogen. De kernboodschap luidt dat iédereen zijn gedrag rond energieverbruik zal moeten aanpassen. Hoe? Door grote energieverslinders te vervangen, sluimerverbruik aan te pakken, of bij vervanging van toestellen voor een intelligent apparaat te kiezen (wasmachine, vaatwasser,…).”
“Via slimme systemen, type ‘home manager’, gekoppeld aan de digitale meter, zal je energie kunnen verbruiken op momenten dat die in overvloed, en dus goedkoop is. Mét of zonder de aanwezigheid van een batterij. Die batterij zal trouwens niet enkel in combinatie met PV interessant blijken.”
Elektrische voertuigen
Tot slot zijn er nog de voertuigen, die naast de gebouwen (hier spitsen we ons toe op woningen), de tweede grootste bron van luchtvervuiling is. “Op het voorbije autosalon leek de democratisering van de elektrische wagen stilaan in gang gezet, zeker wat betreft de grootte van het aanbod. Zowat elk automerk heeft vandaag een elektrische of hybride variant. Cebeo kan met Powerdale, EVBox, Mennekes en Schneider rekenen op kwalitatieve partners in laadinfra.”
“Ook hier kunnen de Cebeo specialisten een doorgedreven advies geven en zoeken naar de beste oplossing per project. De installateur moet ervan overtuigd zijn dat hij de ideale partner is voor deze installatie. Hij kent de totale elektrische installatie van het huis en kan zorgen voor een veilige oplossing.”
Vehicle to Grid
Alweer een stap verder dan elektrisch rijden, is het aanwenden van de e-wagen om het elektriciteitsnet in evenwicht te houden. “Een gestationeerd elektrisch voertuig zou dan zijn overtollige elektriciteit naar het net overzetten: vehicle to grid. Voor deze manier van Smart Charging zullen slimme meters, slimme laadpalen én een slim netwerk nodig zijn”, besluit Hilde Vandenberghe.
Totaaloplossing
“Cebeo heeft als elektrotechnische groothandel het voordeel dat we een totaalpakket kunnen aanbieden. De installateur kan zich wenden tot één partij waar hij antwoord krijgt voor alle technieken. Wij volgen ook de laatste evoluties op de voet en passen ons productportfolio en services continu aan”, besluit Hilde Vandenberghe.
Van zelf energie opwekken tot ontladen: een (positief) geladen debat
Sven Boydens en Jeroen De Praetere zijn beiden specialisten bij Cebeo in HVAC, en reken daar maar gerust ook renewable energy bij. In een dubbelgesprek dat voortdurend van links naar rechts gaat, getuigen ze hoe zij de evoluerende markt ervaren. Wat blijkt? Er bestaan nog heel wat misverstanden omtrent laadoplossingen en batterijopslag. Niet onlogisch ook op deze vrij nieuwe technieken. Sven en Jeroen nemen de technieken onder de loep, en geven je graag enkele van hun beste tips mee.
PV
PV vandaag?
“Het gros van de installateurs beschikt vandaag over een basiskennis PV. Sommigen zijn gespecialiseerd, soms zelf heel verregaand. Anderen moeten we echt begeleiden. Er zijn ook installateurs die hun PV-projecten uitbesteden aan gespecialiseerde Cebeo klanten.” – SvenBoydens
“PV op een plat dak vormt doorgaans weinig problemen, voor een hellend dak ligt dat anders. Tenzij er wordt samengewerkt met een dakwerker. In ons productgamma beschikken we nochtans over de juiste oplossingen voor een vlotte bevestiging.” – Jeroen De Praetere
“Dankzij ons kwalitatief productaanbod, en de sterke ondersteuning die we kunnen bieden op vlak van PV, kent de installateur intussen de weg naar Cebeo.” –SvenBoydens
PV opportuniteiten?
“Belangrijk is het wegvallen van de netontkoppelingskast tot 30kVA. Er dient wel nog steeds een netstudie te gebeuren. PV-installaties die vroeger beperkt waren tot 10kVA wegens financieel redement, kunnen nu dus worden uitgebreid tot 30kVA. In de praktijk zullen installaties tussen 10 en 30kVA eerder voorkomen bij kleine KMO’s.” –Jeroen De Praetere
“Maar voor particulieren is dit nog niet toegankelijk, want vanaf 10kVA heeft de prosument een BTW-nummer nodig. Desondanks opent het nieuwe markten, het is opnieuw financieel interessant.” –SvenBoydens
PV toekomst?
“Tot voor 2013 legde men zoveel panelen als er beschikbare oppervlakte was. Dat was een interessante investering dankzij de groenestroomcertificaten. Sinds het wegvallen van die subsidies stemmen we het aantal panelen af op het jaarlijks verbruik van de woning. De vraag is: hoe zal dit evolueren met de komst van de slimme teller?” –SvenBoydens
“Ik vermoed dat we zullen moeten kijken naar de effectieve afname gedurende de dag. Heb je op een doorsnee dag een basisverbruik van 1500W, dan volstaat een installatie van die grootteorde. Een andere benadering dus dan het jaarlijkse verbruik. Maar wetgeving hieromtrent zal een cruciale rol spelen.” –Jeroen De Praetere
Laadinfra
PV + laadpaal = ideaal?
“Het thema ‘laadpalen’ wordt steeds meer gekoppeld aan het al dan niet hebben van PV. Ik heb daar twee bedenkingen bij: enerzijds staat je elektrische wagen doorgaans niet thuis op momenten dat de PV-installatie werkzaam is. Anderzijds is de productie van zonne-energie alleen onvoldoende om je (full electric) wagen op te laden.” –Jeroen De Praetere
“De Oplossing? Dynamisch laden. Het laden van de wagen wordt afgestemd op het verbruik in de woning. Bij de particuliere laadpalen zit het gebruik van slimme systemen in de lift, hetzij door het aanwenden van PV-energie, hetzij door het gebruikmaken van de daluren. Onze partners bieden hiervoor vandaag al enkele oplossingen aan. Het is de grootste evolutie ten opzichte van 2018.” – Sven Boydens
Om het even welke laadpaal?
“De particuliere klant koopt (te vaak) een elektrische wagen zonder zich vragen te stellen over zijn laadinfrastructuur. Ook de autodealers hebben in het algemeen algemeen onvoldoende kennis over laadinfra. Of neem dit geval: een particulier schaft een elektrische wagen aan, die hij thuis en op het werk oplaadt. Dat zijn twee laadpunten die moeten afgestemd zijn op dezelfde wagen. Het is de taak van de installateur om dit op punt te stellen. Moet de gebruiker bijvoorbeeld een kabel bij zich hebben, of hangt die aan de laadpaal? Onze opdracht is om de installateur hierin zo goed mogelijk te ondersteunen en op te leiden.” –Jeroen De Praetere
“Je moet met drie aspecten rekening houden voor een optimale laadoplossing.” – Sven Boydens
1
Het merk of type wagen. Dat zal bepalen welke omvormer er in de auto zit.
2
De kabel, hetzij vast of los van de laadpaal, moet minimaal het vermogen van de lader in de wagen kunnen leveren.
3
Het laadpunt zelf: dat mag niet beperkt worden door het aansluitvermogen van de woning.”
“In het geval van een bedrijf, waar het vermogen doorgaans onbeperkt is, zet je best een 22kW laadpunt. Een wagen die maar 11kW kan laden, zal ook niet meer afhalen. Maar de oplossing is future proof. Je kan ook een reductie inbouwen zodat de laadpaal maar 11kW kan afhalen van het net.” – Jeroen De Praetere
TIP! Op de website www.ev-database.nl staan alle gegevens van de actuele full-elektrische wagens opgelijst.
Dealers vs. groothandel
“Autofabrikanten proberen de laad-business naar zich toe te trekken, ondanks vaak onvoldoende kennis. Automerken beschikken nu over een eigen oplossing, die ze laten installeren bij hun klanten door externe techniekers. Boodschap aan de installateur: je kan hierin het verschil maken, als je A: over de nodige kennis beschikt, en B: je het vertrouwen wint dankzij een persoonlijke aanpak, een belofte die autofabrikanten minder kunnen waarmaken.” – Sven Boydens
“Een belangrijk aandachtspunt is de differentieel. Hierin is het wettelijk kader niet sluitend. De ene laadpaal heeft een interne 6mA DC-beveiliging. Dan is er geen aanpassing van de differentieelinrichting nodig bij de particuliere klant. Is die niet aanwezig, dan moet een differentieel type B geplaatst worden, wat een serieuze meerprijs bedraagt. Opnieuw: de knowhow van de installateur is cruciaal.” – Jeroen De Praetere
“De installateur van een laadpaal moet ook weten of het laadpunt enkel door de particuliere bewoner gebruiker zal worden, of er een meting nodig is met doorfacturering naar bijvoorbeeld de werkgever, in geval van een bedrijfswagen. EVBox en Powerdale reiken deze oplossing zelf al aan. Mennekes en Schneider werken hiervoor samen met het Gentse Mobility Plus.” – Sven Boydens
Warmptepomp(boiler)
“Als we de markt vandaag bekijken, stellen we vast dat de warmtepomp amper een rol speelt in het verhaal van zelfconsumptie. Nochtans is bij uitstek de warmtepompboiler erg interessant. Mits een voldoende groot buffervat kan je een warmtepomp(boiler) sturen om het eigenverbruik te vergroten. Op die manier gebruik je de warmtepomp eigenlijk als een (goedkope) batterij, een energiebuffer. Bovendien geniet je dit jaar nog een premie van €300.” –Sven Boydens
“Deze logica werkt goed in tussenseizoenen, maar in de winter wanneer je de verwarming van je warmtepomp het meest nodig hebt, is je PV-opbrengst te laag om je warmtepomp met eigen elektriciteit te voeden. In de zomer heb je dan weer een overschot aan PV-energie, maar heb je geen verwarming nodig. Je zou de warmtepomp dan als koeling kunnen inzetten, maar dat mag niet volgens de EPB-normen. Dus moet je een extra investering in een airco overwegen. Op vlak van slimme sturingen voor zelfconsumptie staat de warmtepompmarkt nog in de kinderschoenen, mede omdat de vraag hiervoor nog maar net op gang komt.” – Jeroen De Praetere
Batterij
3-stappenplan
“De batterij is altijd de laatste stap. In eerste instantie is het aansturen van de verbruikers namelijk veel interessanter. Als een klant een batterij wenst, licht ik graag mijn 3-stappenplan toe.” – Jeroen De Praetere
1
Plaatsing van PV-installatie,
bij voorkeur met een SMA-omvormer.
2
Indienststelling van de SMA Sunny Home Manager of een ander loggingsysteem, gevolgd door een periode - van idealiter een jaar – monitoring.
Dit leidt tot de creatie van een verbruiksprofiel én maakt forecasting mogelijk.
3
De keuze van een batterij ‘op maat’ van het verbruiksprofiel.
Alles koppelen
“Wat is nu het belangrijkste? Je PV, laadinfra, warmtepomp(boiler) en/of batterij allemaal te koppelen via één platform. Op vandaag is er één fabrikant die hierin het verst staat: SMA met hun software platform ‘Sunny Portal’. Daarop kan je naast de PV-installatie de laadpaal van SMA (dit voorjaar) koppelen, de batterijlader sturen, net als de warmtepomp(boiler) van Stiebel Eltron, tot zelfs Siemens, Bosch en Miele slimme huishoudtoestellen.” – Sven Boydens
SMA – Sunny Home Manager
“Mijn beste tip voor een installateur? Indien er al een SMA-omvormer aanwezig is, plaats dan vanaf het begin een ‘Sunny Home Manager’. Zo kan je een duidelijk beeld vormen over het ‘verbruiksprofiel’, want elk gezin verbruikt energie op een andere manier. Die logging laat toe een veel beter batterijkeuze te maken. Anders moet je het met standaardprofielen redden. Één jaar data bijhouden, is het ideale scenario.” – Jeroen De Praetere
EVBox
“Vanuit de PV-markt bekeken is Enphase een goede runner-up, maar het heeft in tegenstelling tot SMA niet de bijkomende mogelijkheid om ook ander apparaten of zelfs stopcontacten aan te sturen. Je kan er wel een batterijsysteem mee aansturen. Vanuit de EV-markt biedt EVBox via Smart Grid ook een goed particulier systeem voor sturing van de laadpunten, gebaseerd op monitoring van de PV-opwekking en energiestromen in de woning.” – Sven Boydens
“Dit betreft benaderingen uit de PV en EV-markt, maar uiteraard zullen ook fabrikanten van domotica-toepassingen niet achterblijven. Het vaak als complex ervaren KNX zal wel moeten opboksen tegen de gebruiksvriendelijke systemen zoals de Sunny Home Manager van SMA.” – Jeroen De Praetere
Top 3 misvattingen over zelfconsumptie
Een batterij is enkel nuttig als er ook een PV-installatie aanwezig is
FOUT!
Hier wordt de rol die de digitale meter zal spelen belangrijk. Het zal namelijk interessant zijn om je batterij aan te spreken op momenten dat energie op het net schaars en dus duur is. Maar hierrond valt ook de wetgeving nog even af te wachten…
Met een batterijsysteem kan ik ‘off-grid’ gaan
FOUT!
- Zelfs met de beste batterij en aansturing, is er tijdens de wintermaanden te weinig PV-opbrengst, zelfs om de batterij op te laden.
- Het verbruik in de winter is omgekeerd evenredig met de opbrengst.
- Bovendien is een batterij niet geschikt om piekvermogens te leveren. Oven, wasmachine, vaatwasser… zijn allen niet geschikt om met de batterij te voeden, zonder de levensduur van de batterij te hypothekeren.
- Een batterij is gemaakt voor trage ontlading, uitermate geschikt voor alle basisverbruik: verlichting, koelkast, multimedia, allerlei sluimerverbruik…
De standaard laadoplossing die geleverd wordt met een elektrische wagen maakt een laadpaal overbodig
FOUT!
Houders van een elektrische wagen denken soms verkeerdelijk dat de meegeleverde kabel volstaat om hun voertuig op te laden. Niets is minder waar, want dit is slechts een noodoplossing. Deze laadkabel sluit je gewoon aan op een huishoudelijk stopcontact, en is beperkt tot 2.3 kW. De laadpalen die we aanbieden starten vanaf 3.7kW en gaan tot 22kW.
Cebeo biedt totaaloplossing
“Welke meerwaarde biedt Cebeo in dit hele verhaal van zelfconsumptie?
- We maken onze offertes zodanig op dat we een totaaloplossing bieden.
- We dimensioneren de omvormers naar de PV-panelen, en de panelen schatten we in op basis van een jaarverbruik van de klant.
- Aandacht voor de materiaalkeuze, zoals ook de draagstructuur, rekening houdend met alle fysieke kenmerken van het dak.
- We bieden ook hulp bij de opstart, zeker bij een eerste PV-installatie.
- Ook voor laadinfra kunnen we ter plaatse een analyse gaan maken. En ook daar beschikken we aan over kwalitatieve oplossingen.
- Tot slot bieden we over al deze onderwerpen ook opleidingen via ons Campus programma.”
“Onze slotboodschap tot de installateur: school bij, overtuig je klant met je kennis, of val hiervoor terug op Cebeo. Neem de tijd voor een klantbezoek, en vraag alle (verbruiks)data op die je nodig hebt voor een geschikte oplossing. De klant zit vandaag nog met heel veel vragen, er zijn nog tal van onduidelijkheden vooral op vak van batterijopslag en laadinfrastructuur. Ook het onduidelijk wettelijk kader werpt een drempel op. Op dit laatste kan noch de installateur, noch Cebeo een pasklaar antwoord formuleren, behalve de situatie te kennen zoals ze op vandaag is. Zorg er dus voor dat je die wel kent.” – Sven Boydens & Jeroen De Praetere
Cebeo calculatoren: een stap dichter bij groene energie
Op onze website bieden we tal van tools aan die de installateur helpen bij zijn project. Sommige van die tools kunnen ook nuttig zijn voor de eindklant. In het kader van zelfconsumptie zijn de PV-calculator en warmtepompcalculator zeker handige instrumenten.
PV-Calculator: Prijs, terugverdientijd en opbrengst in 3 stappen
De calculator houdt rekening met de ligging van het gebouw, hellingshoek van het dak, energieverbruik, eventuele (regionale) subsidies… In 3 stappen bezorgt de PV-calculator je een duidelijk rapport, waarmee je een overzichtelijke en correcte offerte kan maken.
De calculator geeft op basis van de ingevoerde parameters een antwoord op volgende vragen: Hoeveel panelen zijn er nodig om het energieverbruik te dekken? Wat is de richtprijs voor de volledige installatie? Op hoeveel jaar zal de investering terugverdiend zijn? Wat is de totale (financiële) opbrengst over 25 jaar? Hoeveel vermogen heeft de omvormer nodig?
5 REDENEN OM DE PV-CALCULATOR TE GEBRUIKEN
1. Houdt rekening met subsidies
2. Bespaart tijd en rekenwerk
3. Vertrouwbare prognoses
4. Voor elk type dak
5. Troef bij de offerte
Een installateur aan het woord:
Raf Rijckx van ACR Elektrotechniek: “Wanneer een klant zijn terugverdientijd wil kennen, dan maak ik handig gebruik van de Cebeo PV-calculator. In enkele stappen krijg ik een piekfijn overzicht en een betrouwbare voorspelling, die ik toevoeg aan de offerte. Een klant die de Cebeo hoofding ziet, is meteen extra gerustgesteld. Want als de groothandel zich eraan verbindt, is de perceptie sterker dan wanneer dit enkel van de installateur komt die tenslotte zijn project wil verkopen. De naam en het Cebeo logo zijn een kwaliteitsgarantie.”
Warmtepomp calculator
Bij de berekening gaan we er vanuit dat de warmtepomp gecombineerd wordt met een bestaande of nieuwe PV-installatie, die het verbruik van de warmtepomp dekt.
Nadat je alle parameters hebt ingevuld, sturen wij je een overzichtelijke analyse. Daarin vind je het vermogen nodig om de woning te verwarmen, het nodige vermogen van de PV-installatie, de richtprijs van het totale systeem (PV + warmtepomp), de opbrengt en de winst op 25 jaar, en uiteraard de terugverdientijd. Bij de berekening wordt er rekening gehouden met de eventuele overheidssubsidie.